وان Türkiye ve İran'ın Gezilecek yerleri

Türkiye'nin Farsça ve Türkçe gazetesi olan Van Gazetesi'nin yeni sayısında Farsça yayını ekledi. Farsça yayında bunları ifade etti.

1_  وان سرزمین گردشگری ترکیه

طبیعت بکر و دیدنی،چشم اندازهای تاریخی و ساختارهای تمدنی گذشته آن ، از ویژگیهای وان است که باید از آنها دیدار کرد.
دریاچه وان به عنوان بزرگترین دریاچه محصور در آنادولو و دومین دریاچه محصور جهان میزبان مکانهای دیدنی تاریخی و گردشگری است که میدانیم  در مورد آنها میخواهید بدانید
 
2 _ لذت در کوه ارک
در بسیاری از نقاط وان گردشگری رواج دارد .ما هم به عنوان خانواده و اعضای روزنامه وان کوه ارک را به شما پیشنهاد می‌نماییم.
کوه ارک در ناحیه مرکزی ایالت وان قرار داشته و با ۳۲۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا دومین قله مرتفع ایالت است. تردد در دامنه و حمل و نقل در در کوهپایه های ارک به واسطه وجود زیرساختهای مناسب راحت و روان انجام میگردد. قله کوه فقط سه ماه گرم سال بدون برف و در نه ماه سال پوشیده از برف است. کوهنوردی و دیدار از طبیعت زیبا و بکر ارک را به علاقه مندان طبیعت پیشنهاد می‌نماییم
 
3_بهترین خوراکیهای ایرانی
در کشور ایران به طور خلاصه حدود ۴۲۰ نوع خوراکی های متنوع وجود دارد که شامل غذاها، پیش غذاها، نانها،شیرینیها،مرباها و ترشیجات و.. میگردد.
در ذیل به مجموعه کوچکی از غذاهایی که عمدتا در ناحیه آذربایجان مصرف میشود اشاره میکنیم
۱-آبگوشت دیزی. (تبریز). ( آذربایجان)
۲-آش آماج.        ( تبریز).( آذربایجان شرقی).
۳-آش دندانی،، دیشلیغ،،.  (تبریز) آذربایجان شرقی
۴-سوپ عدس.  ( آذربایجان شرقی) (تبریز)
سوپ ماست .  ( آذربایجان شرقی) (تبریز)
 
5- سوپ ماست ( آذربایجان شرقی) تبریز
۶- آش کلم برگ. ( آذربایجان شرقی ) ( تبریز)
۷- سوپ گوجه فرنگی( آذربایجان شرقی) ( همدان)
۸- دلمه بادمجان (آذربایجان شرقی) ( تبریز)
۹- پلو آذربایجانی ( آذر بایجان شرقی)
۱۰- بورانی کدو حلوایی . ( آذربایجان شرقی و غربی)
 
۱۱- آش کشک.  ( آذربایجان شرقی) تبریز
۱۲- دووماج. دورمانج  .    ( آذر بایجان شرقی) ( اسکو)
۱۳- قیسی پولکی  .   ( آذربایجان شرقی و غربی)
۱۴- کباب تاوه ای  .  ( آذربایجان شرقی و غربی)
۱۵- سوپ پیاز   .    (  آذر بایجان شرقی ) ( اهر)
۱۶- شیربرنج تبریزی . ( آذربایجان شرقی) (تبریز)
 
4- پادشاه ،، اورارتو ،، در وان
    قلعه وان.
قلعه وان در حدود قرن نهم پیش از میلاد توسط اولین پادشاه تمدن اورارتو یعنی ،، ساردوری  اول  ساخته شد.
این قلعه در حدود پنج کیلومتری شهر وان قرار دارد .قلعه وان در ابتدا به عنوان مرکز فرمانروایی و دولت پادشاهی اورارتو ها فعالیت داشت .در داخل قلعه سنگ مزار ،، مننا ،، یا ،،منووا،، و پادشاه ساردوری دوم  همچنین برج ساردوری در فضای باز و محراب مادر  و کتیبه چگونگی مرگ ساردوری اول که به زبان آسوری است  ، قرار دارد.
کتیبه خشایار شاه هخامنشی که پس از فتح قلعه توسط هخامنشیان و باز سازی آن بر فراز صخره ای در نزدیکی قلعه و در ارتفاع بیست متری حک گردیده نیز از دیگر ویژگیهای قلعه وان است
 
 
5- قلعه خوشاب
 
به فاصله ۶۰ کیلومتر از مرکز شهر وان در نزدیکی شهر گورپینار ، قلعه خوشاب قرار دارد. این قلعه در قرن هفتم پیش از میلاد توسط پادشاهان اورارتو ساخته شد و پس از سالها که متروکه بود در زمان عثمانی در سال ۱۶۴۳ میلادی توسط  حاکم محلی به نام سلیمان  محمودی بازسازی‌شده و توسعه یافت و به عنوان مرکز حکومتی مورد استفاده قرار گرفت.
در داخل قلعه مسجد ، مخازن آب ، زندان ، کارگاه تعمیرات ، انبار  و خانه های روستایی وجود دارد. در زمان حاضر نیز سیستم توزیع آب و قنات آن با در پوشهای فلزی در حال کار می‌باشد.
در قرن نوزدهم قلعه خوشاب به دلیل مجاورت آن در مسیر اصلی دو کشور ایران و ترکیه دارای موقعیت استراتژیکی بود.
در حال حاضر قلعه خوشاب و عرصه آن که به اندازه یک روستای کوچک است کاملا مورد حفاظت  قرار دارد.
دیدار از این قرعه زیبا را به شما توصیه میکنیم
 
6- قلعه چاووش تپه
در فاصله حدود ۲۵ کیلومتری از مرکز شهر وان در نزدیکی شهرستان گورپینار در کنار روستای چاووش تپه قلعه چاووش تپه را میابید.
این قلعه مابین سالهای ۷۳۴-۷۶۴ پیش از میلاد توسط پادشاه اورارتو ساردوری دوم بنا نهاده شد .
قلعه از دو بخش مجزای بالایی و پایینی تشکیل گردیده و از مرکز قلعه با هم مرتبط هستند.
از سال ۱۹۶۰ به بعد قلعه مورد کاوش و مطالعه کارشناسان باستانشناسی و تاریخ قرار گرفت.
در داخل قلعه بالا محراب و پرستشگاه اختصاصی ای جهت پرستش ،، هیلدا،، خدای خدایان اورارتو ها قرار دارد
قلعه پایین نیز معبد ایرموش، کارگاه  ها ، انبار ها ، و حتی حرمسرا را در خود جای داده.
در کاوش های قلعه کتیبه ای یافت گردید که در مورد ساخت محراب و معبد خدای دیگر تمدن اورارتو به نام ،،ایرموش،، است
از دلایل اصلی که پادشاه اورارتو این محل را برای ساخت قلعه انتخاب نمود مناظر زیبا و چشم انداز وصف نشدنی این محل و طبیعت بکر آن می‌باشد
 
7- دریاچه وان
دریاچه وان با ۱۲۰ کیلومتر طول توسط کوه های بلند و سربه فلک کشیده ،، ولکانیک،، احاطه شده است.
این دریاچه همچنین بزرگترین دریاچه سودادار جهان است. آب دریاچه بسیار قلیایی و قلظت سدیم کربنات و نمک در آن زیاد است.
در اصل جریانهای آبی منشعب از رشته کوه های ولکانیک با نام نمرود ، تامین کننده بخش عمده ای از آب دریاچه می باشند که در پایین دست از نزدیکی محدوده شهر تات وان وارد دریاچه میگردد.
در دریاچه وان چهار جزیره به نامهای ،، آکدامار،، چارپاناک،، آدیر و  کوش  قرار دارند.
جهت تردد مابین شهر های تات وان و وان و همچنین به جزایر آن ، خطوط منظم کشتیرانی مابین آنها برقرار گردیده است
 
8-کلیسای آکدامار
کلیسای آکدامار در جزیره آکدامار که دومین جزیره بزرگ در دریه وان است قرار دارد.
این کلیسا به نامهای آختامار و آختامار نیز نامیده میگردد .
این کلیسا توسط شاه گاغیک از خاندان واسپورخان در سال ۹۱۵ پس از میلاد مسیح توسط معمار ارمنی به نام کشیش مانوئل طراحی و ساخته شد که در حقیقت یکی از زیباترین آثار معماری ارمنی نیز هست. در سال ۱۱۱۳ کلیسا پس از تبدیل شدن به به صومعه به نامهای کلیسای صلیب مقدس نیز خوانده میشد
 
9- دودکش های پری
در شهرستان باشکاله در نزدیکی شهر وان ، در کنار روستای یاووزلار در دل کوه  مجموعه بیشمار از غارها،  تونلها ، کانالها و دودکش هایی وجود دارند که وظیفه انتقال آبهای ناشی از باران و همچنین ابهای زیر سطحی که به سطح زمین آمده اند را به عهده دارند. این آبها در طول مسیر به دلیل گرما بهاران و میعاناتی دارند که از طریق کانالها و هواگیر و دودکشها خارج میگردند. شمار این دود کشها  را حتی تا ۱۷ هزار نیز برآورد نموده اند. این کانالها و مجموعه هواگیر ها و دود کش ها توسط افراد محلی به نام ،، وانادوکیا،، نیز نامیده میشوند.
وانادوکیا یا دودکش‌های پری در ۱۲۰ کیلومتری مرکز وان قرار دارند
 
10 -  آبشار مرادیه
 
در شهرستان مرادیه نزدیکی روستای ،، کاراهان،، آبشار مرادیه قرار دارد. که بخصوص در ماه های گرم سال مکانی بسیار دلچسب برای کسانیست که از هوای خنک آن استفاده میکنند.
بلندای آبشار مرادیه در حدود ۵۰ متر می‌باشد.
محوطه و اطراف آبشار با پوشش گیاهی مناسب به صورت مکانی سرسبز و با طراوت پذیرای بسیار گردشگرانی هست که برای طبیعت گردی و کمپینگ  به آبشار مرادیه میروند
 
11- پل شیطان
 
این پل متروکه بر روی رودخانه بند ماهی با ارتفاع  ۱۷ متر و عرض حدود ۳ متر ساخته شده. وجه تسمیه پل شیطان از این رو به این پل اطلاق شده که به علت باریکی زیاد در زمانی که پل بسیار شلوغ بوده عابری که جزو همراهان  یک کاروان عروسی بوده به علت ازدحام از روی پل به پایین سقوط کرده و جان خود را از دست داده بود.
این پل در قرن نوزدهم ساخته شده است
 
 
 12 - مجموعه هفت کلیسا ( یدی کلیسه)
 
در دامنه کوه ارک و نزدیکی روستای باکراچلی بالا، مجموعه کلیساهای ارمنی وارک وانک و صومعه صلیب متبرک قرار دارد.
مجموعه اول آن شامل پنج کلیسا و یک کتابخانه و برج ناقوس می‌باشد. مهمترین کلیسا های این قسمت کلیسای سنت مری سوفیا و دیگری به نام کلیسای سنت جان هستند که هر دو در حال حاضر متروکه اند. این دو کلیسا در قرن هشتم میلادی ساخته شده اند.
مجموعه دوم کلیساها در تاریخ ۱۰۲۱ میلادی و به نام مادر مقدس مریم نامیده شده اند. گنبد کلیسای مادر مقدس تا به امروز ماندگاری داشته و توانسته اطاقها و محراب داخلی را حفاظت نماید.این کلیسا در حال حاضر نیز بازدید کننده دارد و شمع های روشن در آن گواه این مدعا ست
 
13 - خانه گربه وان
 
پس از آنکه یک مرکز تحقیق دانشگاهی اعلام نمود که گربه های زیبای وان در معرض خطر انقراض قرار دارند ، گربه استثنایی وان مورد حفاظت کامل قرار گرفت. در حال حاضر  گربه های  وان  با موی سفید و چشمانی با رنگهای متفاوت و دارای شهرت جهانی را میتوانید از نزدیک در خانه گربه وان دیدار نمایید.
در این مکان حفاظت شده گربه های نر و ماده به صورت مجزا نگهداری شده همچنین اطاقهای ویژه ای برای مراقبت از گربه های باردار همچنین گربه های تازه فارغ شده و بچه گربه های زیبا ایجاد گردیده است. کلینیک و بخش درمانی نیز برای گربه های بیمار از دیگر قسمت های این خانه است
 
 
14 -دریاچه ارچک
 
در فاصله سی کیلومتری از شرق دریاچه وان  ، دریاچه ارچک با طبیعت منحصر به فرد و به عنوان بهشت پرندگان مهاجر فصلی وجود دارد.
حدود ۴۵۰ گونه پرنده در فصلهای مهاجرت و یا به صورت دایم در محدوده دریاچه ارچک زیست میکنند.
صدها نوع پرنده مانند فلامینگو ، مرغابی شانه به سر ، انواع اردک ها و... صدها نوع از پرندگان دریاچه ارچک را به عنوان مقصد مهاجرت سالانه و یا زیستگاه دایمی انتخاب کرده اند به گونه ای که این دریاچه و طبیعت بکر آن را به مکانی منحصر به فرد تبدیل کرده و به همین دلیل به عنوان زیستگاهی حفاظت شده در آمده است.
پس از دریاچه وان ، بزرگترین دریاچه ای  که مقصد گردشگران طبیعت و علاقمندان به پرندگان است دریاچه ارچک است
 
 
15 - بازار بزرگ ایران
 
در داخل بازار کوچه های بسیار و راسته های متعددی وجود دارد. این راسته ها و کوچه ها معمولا به میدانچه ها منتهی میشود. در انتهای کوچه ها قهوه خانه ها و چایخانه ها در انتظار مشتریانی که برای خرید به بازار آمده اند هستند.
دکان‌های اصلی بازار برای تجارت و فروش محصولات با هم در رقابتند.
بازار بزرگ در داخل خودش اصناف مختلف و متفاوتی را جای داده است بازار قدیمی در حال حاضر یکی از مهمترین بازارهای تجارت قالی و فرش است.
به کنار قالی ها شماره دوخته شده و به تابلو فرشها هم به همان طریق نوشته های شناسایی الصاق میشود.
گردشگران محلی و یا توریست های خارجی زیادی روزانه از این محل مهم تجاری بازدید مینمایند.
دلیل ترجیح ایرانیان به خرید از بازار بزرگ در کیفیت خوب و قیمت مناسب محصولات ارایه شده در آن است
 
 
16 - سیمین بهبهانی
متولد ۲۸ تیر ۱۳۰۶ ، وفات ۲۸ مرداد ۱۳۹۳
سیمین بهبهانی شاعر و از هم عصران و دوستان شاعر بزرگ فروغ فرخزاد می‌باشد. وی یکی از مهمترین و بزرگترین شاعران در غزل مدرن بود که به همین دلیل به بانوی غزل و یا نیمای غزل شهرت یافت.
وی عضو کانون نویسندگان ایران و نامزد دریافت جایزه ادبیات نوبل در سالهای ۱۹۹۹ و ۲۰۰۲ بود.
 
دو باره می‌سازمت وطن
               اگر چه با خشت جان خویش
ستون به سقف تو میزنم
             اگر چه با استخوان خویش
دو باره میبویم از تو گل
          به میل نسل جوان تو
دو باره میشویم از تو خون
         به سیل اشک روان خویش
 
 
17 - دربند
 
برای فرار از ترافیک سنگین و شلوغی تهران بهترین انتخاب دربند است.
برای رفتن به دربند ابتدا به میدان تجریش می وید و از آنجا مینی بوس و تاکسی شما را به دربند می‌رسانند.
دربند در شمالی ترین منطقه شهر تهران و در دامنه کوهستانی قرار گرفته و به محلی برای پیک نیک و دورهمی و تفریح تبدیل شده است.
از سمت کوه اگر در نظر بگیریم دربند دارای دو شیب است که شیب اول پر از چایخانه ها و کباب سرا ها و رستوران هاست که تماما در از مشتری است و شیب دوم با راه های باریک مسیری است برای بالاتر رفتن از بخش اول و حرکت به سمت کوه پیمایی.
در آخر هفته ها بدلیل ازدحام جمعیت ، یافتن محلی خالی در دربند بسیار مشکل است. در این حالت در جهت شرق رستورانها محلهایی را می‌بینید که با تخت های نفروش با قالی از شما پذیرایی خواهند نمود و حتما در این مکانها جایی را برای خودتان پیدا خواهید کرد.
اینک برای خودتان یک چای سفارش بدهید. حتما همراه چای با خرما و نبات برای شما می‌آورند.
در دربند در محل خروج در سمت چپ تله سییژ کوچک با یک ایستگاه در ارتفاعات بالا دست شما را به نقطه ای خواهد رساند که میتوانید تصویری پانورامایی از شهر تهران را ببینید
 
 
18 - ارگ تبریز
 
قلعه و یا ارگ تبریز مهمترین اثر تاریخی شهر تبریز می‌باشد.
این قلعه تماما بنایی آجری است که در حدود پانصد سال پیش بر روی ویرانه های مسجدی  در آن محل ساخته شد
ارگ تبریز گاها به نام همان مسجد ( ارگ علیشاه) نیز نامیده میشود.
در داخل ارگ یک محراب به چشم میخورد. در گذشته  محوطه ارگ برای اعدام محکومانی با جرایم سنگین نیز استفاده میگردید
 
 
 19 - ارگ کریمخانی
 
ارگ کریم خانی در مرکز شهر شیراز واقع شده است و دارای معماری دیدنی و جالب است.
این بنا تماما از آجر ساخته شده است. این قلعه در قسمت بیرونی با هدف دفاعی طراحی و ساخته شده و دارای چهار برج مدور در انتهای دیوارها و دیوارهایی با ارتفاع چهارده متر و پهنایی حدود سه متر بنا گردیده و از لحاظ زیبایی شناسی اثری منحصر به فرد است.
در حال حاضر بنا تحت حفاظت و وضعیت نگهداری بسیار مناسبی دارد
این قلعه در دوران زندیه و توسط کریمخان زند ساخته شد.
باغ یک تکه و بناهای داخل ارگ در رقابت با بناهای تاریخی شهر اصفهان طراحی ساخته شده است‌.
در ورودی ارگ کریمخانی نوشته ای به زبان فارسی وجود دارد که بر روی آن نوشته شده:
هر مسافری که جدیدا به شیراز می آید ، مدت زیادی به تحسین ارگ کریمخانی میپردازد
 
 
20- کاخ عالی قاپو - اصفهان
بنایی عظیم با ورودی و دربی بزرگ از دوران صفویه که در میدان امام شهر اصفهان قرار دارد.
نام این بنا عالی قاپو و در قرن هفدهم و با معماری خاص صفوی در شش طبقه ساخته شد که در آن دوران اوج معماری زمان خویش بود.
این عمارت چند منظوره از جلوی بنا دو طبقه و از پشت بنا پنج طبقه دیده میشود . عمارت عالی قاپو محل دیدارهای مهم سیاسی و اقتصادی پادشاهان عصر صفوی بود. این عمارت با معماری با شکوه خود هر گردشگری را محسور خود می‌کند
 
 
54. موقعیت محلی ترین نمایشگاه توشبا
با حمایت آژانس توسعه آناتولی شرقی (داکا) خانه های سنتی وان شهرداری توشبا که با انقراض روبرو بودند دوباره به گردشگری منطقه بازگردانده و احیاء شدند. خانه های گلی و آجری که با ساختار منحصر به فرد خود به هویت وان تبدیل شده اند ، در نتیجه افزایش سریع بتن ریزی و پی ریزی در سال های اخیر ، از بین می روند و با این پروژه  جدید به آینده منتقل شده اند.
خانه های وان پس از تلاش های بسیار زیاد شهرداری توشبا ، نزدیک به یک سال است که برای بازدید کنندگان باز گشایی شده اند. این ۴ خانه که در تاریخ شهر ما جایگاه مهمی دارند و ساخته شده اند ، هم در احیای گردشگری و هم در احیای فرهنگ ما نقش دارند و همچنین یک کافه سنگی وجود دارد که افراد می توانند از آن به عنوان مکان خانواده ها از آن استفاده کنند.
خانه های سنتی وان مکانی بسیار خوبی برای کسانی است که به وان می آیند ، کسانی که وان را نمی شناسند و می خواهند خانه های وان را بشناسند ، امروز به میزان زیادی کاهش یافته اند. در حال خراب شدن هستند. وان به مکان پر رفت و آمد تبدیل شده است و گردشگران اکنون زیاد به وان می آیند و در  غروب آفتاب ، کوه اریک، کوه سبحان  وکوه ارتوس را به روشی بسیار راحت قرار می دهند.
خانه های سنتی ما در پروژه های ساخته شده برای حفظ معماری کاملاً تخریب شده در شهر قدیمی وان امروزه اثری از معماری قدیمی نمانده است. چهار خانه نمونه اولیه مشخص شده در این پروژه به عنوان نمونه های اولیه خانه مورد استفاده در معماری عمرانی سنتی وان مشخص شد. ۴ خانه از خصوصیات مختلفی برخوردار است. از مصالح نی ، نمک ، خاکستر چوب و موهای بز ساخته شده از گل ساخته شده است که  در تابستان خنک نگهدارد داخل خانه را و در زمستان گرم  ،نگهدارد ملک کاملاً به خانه های قدیمی. آنها همچنین دارای ۶ مغازه سنتی وان هستند
 
 
21- چغازنبیل
      زیگورات چغازنبیل
 
بنایی متعلق به قرن هفتم قبل از میلاد و در دوران عیلامی ساخته شده است .
در آن دوران به اینگونه مجموعه ها و معابد که به صورت چهار گوش و شامل برج ها و قدم گاه ها و محراب ها و قربانگاه ها بود زیگورات گفته میشد.
زیگورات چغازنبیل دارای چهار برج که دقیقا در سمت چهار جهت اصلی جغرافیایی ساخته شده است و دارای چهار ورودی و هفت قربانگاه می‌باشد.
این اثر در ۸۰ کیلومتری شهر اهواز و۳۰ کیلومتری شهر شوش در استان خوزستان در جنوب غرب ایران قرار دارد
 
 
22-  میدان امام . اصفهان
 
گفته میشود که این اثر بزرگترین میدان در دنیاست و در مرکز شهر اصفهان قرار دا شته و مثالی بی نظیر از طراحی ، معماری و ساختار ویژه شهری به شمار میآید.
این میدان با پانصد متر طول و یکصد و شصت متر عرض ساخته شده و اطراف میدان با سازه های قوسی و طاقی ها ،نما یافته. در میانه میدان نیز حوض وسیعی قرار دارد که مکانی بسته را شکل داده است
 
 
23 - پرسپولیس - تخت جمشید
        پارسه
پرسپولیس و یا تخت جمشید از مهمترین بناهای دوران هخامنشی بوده و در فاصله چهل کیلومتری شهر شیراز قرار دارد
بقایای ویران شده کاخ و محوطه آن به خوبی محافظت میگردد
ساخت مجموعه پرسپولیس در زمان پادشاه هخامنشی ، داریوش اول در ۵۱۸ قبل از میلاد آغاز گردید اما در زمان داریوش تماما پایان نیافت .توسعه و تکمیل این مجموعه در زمان خشایار شاه هخامنشی کامل و پایان گرفت.
سبک ساختمانها و بناهای تخت جمشید و پارسه متاثر از معماری بین النهرین  بوده و کاخ پرسپولیس به عنوان بنایی جهت دیدارهای مهم و اجرای مراسم و... مورد استفاده بود
 
24-. تخت سلیمان
در نزدیکی شهر زنجان و بر روی یک تپه از کوهی مرتفع و در مکانی که به سلیمان نبی نسبت داده میشود بنایی تاریخی وجود دارد که به آن تخت سلیمان نام نهاده اند.
این بنا در اصل یک معبد و اثر تاریخی بجای مانده از دوران زرتشت است و بقایای آن محافظت میگردد
 
25 -شهر بم . ارگ بم
منطقه فرهنگی بم
 
ارگ بم واقع در شهر بم بزرگترین ارگ خاکی جهان و ثبت شده در میراث جهانی یونسکو است.
این ارگ و همچنین شهر بم در زلزله مهیب سال ۲۰۰۳ صدمه بسیار زیادی دید.
اما هنوز گردشگران و علاقه مندان به این اثر تاریخی از آن پیدا میکنند
 
26 - پاسارگاد
 
کاخ و مجموعه پاسارگاد در دوران هخامنشیان و در خواستگاه تاریخی انان توسط کورش دوم بنا نهاده شد.
در مجموعه پاسارگاد ، کاخها ، باغات و بسیاری آثار تاریخی را میتوان یافت.
همچنین مقبره کورش دوم پادشاه هخامنشی نیز در این مکان قرار دارد.
امروزه بخش بزرگی از این مجموعه تخریب شده و ویرانه های به جا مانده ازان مورد محافظت قرار گرفته است.
 
27. - گنبد سلطانیه
 
این اثر تاریخی در دوران ایلخانیان و به فرمان حکمران وقت الجایتو (سنجر ) در شهر سلطانیه در نزدیکی شهر زنجان ساخته شد.
سلطانیه مرکز حکومتی سلسله ایلخانیان در ایران بود.
این بنا مرتفع ترین گنبد و طاق قبه آجری  جهان است. مزار سلطان الجایتو یا همان سلطان سنجر نیز در همین بنت قرار دارد
 
28 - کتیبه بیستون
 
کتیبه و محوطه تاریخی بیستون در استان کرمانشاه و کنار جاده تجاری کرمانشاه به همدان قرار دارد.
این اثر متعلق به دوران هخامنشی و از تاریخ ۵۲۱ پیش از میلاد بر جا مانده است.
ساخت این اثر به دستور داریوش اول و پس از پیروزی بر بردیا ی دروغین و آغاز سلطنت وی آغاز گردید و حکایت این پیروزی نیز بر روی صخره کوه بیستون به سه زبان عیلامی ، آکدی و بابلی در ارتفاع ۸۰ متری حک گردید.
کتیبه بیستون نیز در لیست آثار فرهنگی جهانی ثبت گردیده است
 
29 -صومعه و کلیساهای ارمنی
 
در شمال غربی ایران و استان آذربایجان سه کلیسا و صومعه ارمنی با معماری ترکیبی بیزانس رومی و ارتودوکس شرقی و البته ایرانی وجود دارد که هر سه آنان در فهرست میراث فرهنگی جهانی یونسکو ثبت گردیده اند. تقریبا تمام این بناها و آثار در قرون هفتم تا نهم میلادی ساخته و توسعه یافته اند.
این سه کلیسا به اسامی ،، کلیسای تادیوس مقدس و یا قره کلیسا در شهر چالدران ،، و ،، کلیسای استفانوس مقدس در شهر جلفا ،، و همچنین کلیسای زور زور مقدس در شهر ماکو ،، مورد بازدید بسیاری از گردشگران قرار دارند
 
30- سیستم توزیع آب تاریخی شهر شوشتر
 
در قرن پنجم پیش از میلاد این اثر به فرمان داریوش اول پادشاه هخامنشی بنا نهاده شد . این سیستم دارای دو کانال آبرسانی مجزا و با استفاده از تونلها و سیستم خاص خود اب را به شهر منتقل و توزیع می نماید.
مهندسی این سیستم و طراحی آن همچنین مکانیزم آسیاب آبی ساخته شده در آن زمان بسیار جالب است.
جریان آب و سیستم توزیع آن امروزه نیز فعال و پابرجاست
 
31 -بقعه شیخ صفی الدین.
اردبیل.
 
بقعه شیخ صفی الدین ،پایه گذار خانقاه صفوی و نیای شاه اسماعیل صفوی بنیان گذار سلسله صفویه در شهر اردبیل قرار دارد. در این بقعه مزار شیخ صفی الدین ، مزار شاه اسماعیل صفوی و تنی چند از پادشاهان و صاحب منصبان سلسله صفوی نیز قرار دارد.
در موزه این مجموعه آثاری بجا مانده از قرن ۱۶ میلادی و دیوارهای صبا کاری شده و آیینه کاری ها و کاشی کاری ها ی بی نظیری را میتوان دید.
قبه و گنبد ،، الله الله ،، در بالای بنای بقعه یکی از دیدنی ترین قسمت‌های این مکان را تشکیل. همچنین این موزه ، مجموعه چینی آلات بی نظیر تاریخی را در خود جای داده است.
این مکان تماما به ثبت میراث فرهنگی جهانی یونسکو رسیده است.
 
32- بازار تبریز
بازار مسقف و سرپوشیده تبریز یکی از مهمترین مکانهای تاریخی شهر تبریز است.
این بازار در گذشته یکی از مهمترین مراکز تجاری در مسیر راه ابریشم بوده است. معماری بازار تبریز با کوچه ها و مسیر های  تودرتوی بسیار آن،  مانند لابیرنتی است که یافتن مسیرها و خروجیها در آن چندان هم آسان نیست.
این بازار در قرن 13 میلادی و در زمانیکه تبریز پایتخت ایران بود بسیار مشهور بود. اما پس از تغییر پایتخت از تبریز به تهران  بازار تبریز رواج و شهرت گذشته خود را از دست داد.
 
 
33-  باغهای ایرانی
 
در ایران و در ۹ شهر مختلف مجموعه باغ ها و باغچه های وجود دارد که ویژگیهای مشترک آنها در طراحی خاص و مهندسی ساختار آنها و همچنین سیستم انتقال آب و آبیاری انها، این مکانها را به نقاطی برای گردشگری و دیدار دوستداران آن تبدیل نموده است.
این باغها ، اکثرا دارای ابنیه تاریخی و بعضاً کلاه فرنگی و کوشک ها هستند و برای سکونت و یا تفریح و استراحت حکمرانان و فرمانروایان ساخته شدند  ، همگی دارای سیستمهای ویژه انتقال آب بوده و هستند که عرصه بسیار وسیعی را آبیاری مینماید. این باغات معمولا به نام ،، باغ بهشت ،، یا همان پردیس نامیده میشد . نام پردیس از زبان  فارسی به زبان انگلیسی وارد شده و پارادایس خوانده میشود.
 
 
این باغ ها عبارتند از
1- باغهای تاریخی پاسارگاد
2 - باغ ارم شیراز
3 - باغ و عمارت چهل ستون اصفهان
4 - باغ و عمارت فین کاشان
5 - باغ عباس آباد بهشهر
6 - باغ شازده در ماهان
7 - باغ دولت آباد  یزد
8 - باغ پهلوان پور تبریز
9 - باغ اکبریه بیرجند
 
 
34 - برج گنبد کاووس
        گنبد قابوس
 
این برج در مرکز شهر گنبد در استان گلستان با ارتفاعی حدود ۵۳ متر و تماما از آجر ساخته شده و به عنوان بزرگترین برج میل آجری جهان ثبت گردیده است. این برج مدفن قابوس ابن وشمگیر یا همان کاووس است. این بنا یکی از سمبل های استان گلستان به مرکزیت گرگان است.
بنای برج به صورت میل و بدنه چهار گوش در سال ۱۰۰۶ میلادی و به فرمان قابوس ابن وشمگیر و بر روی تپه ای بنا گردیده است.
 
 
35 -  مسجد جامع اصفهان
 
این مسجد بزرگ و مجموعه آن یکی از اصلی ترین سمبل ها و آثار تاریخی شهر اصفهان محسوب میشود.
تاریخ ساخت این مسجد به سال ۸۴۱ میلادی و حدود ۱۱۵۰ سال قبل باز میگردد. این مسجد در طی دوران مختلف در تصرف حکمرانان و فرمانروایان مختلفی قرار داشته که نتیجه آن را در آثار هنری ، تصاویر ، کاشی کاری ها و کتیبه های موجود در مسجد و مجموعه آن میتوان  دید.
این بنا در عرصه ای وسیع به مساحت ۲۰ هکتار ساخته شده و به همراه دیگر بنا ها  در کنار آن مجموعه فرهنگی بسیار وسیعی را تشکیل میدهد. از ویژگیهای بارز این مسجد یکهزار ساله ، کاشیکاری های آن و وجود رنگها و طرح های بی نهایت زیبا در پوشش این بناست که شاهکاری بی نظیر را بوجود آورده است.
 
 
36-  کاخ گلستان
 
کاخ گلستان در مرکز شهر تهران قرار دارد و متعلق به دوران قاجار است و بازدید از آن برای گردشگران به راحتی امکان پذیر است.
ساخت کاخ گلستان همزمان با انتخاب تهران به عنوان پایتخت که همچنان تا امروزه نیز ادامه دارد ، آغاز گردید .
این مجموعه در میان باغی بسیار زیبا و فضای سبز وسیع ساخته شده و در درون خود دو تالار الماس و تالار سلام را جای داده است. تزیینات و اشیای موجود در این دو تالار بسیار زیبا و منحصر به فرد است و نظر هر بیننده ای را به خود جلب مینماید.
 
 
37 - شهر سوخته
 
  در نزدیکی شهر زابل و نزدیک مرز پاکستان ، در میان بیابان ، بقایای شهری کشف گردید که متعلق به 3هزار سال پیش از میلاد مسیح است.
در این مجموعه کشف شده خانه ها، کوچه ها  و همچنین گورستانی باستانی وجود دارد.
اطلاعات بدست آمده از کاوشها نشان میدهد این شهر از حدود دو هزار سال قبل به دلیل سوزانده شدن متروکه گردیده و اطلاق نام  شهر سوخته به آن به دلیل یافته های این آتش سوزی است.
مانند ارگ شهر بم ، اکثر بناهای این شهر از آجرهای گلی ساخته شده و  با تحقیقات دیرین شناسی قدمتی حدود ۳۲۰۰ سال را نشان میدهد.
در شهر سوخته مکانهای تاریخی، انواع خانه ها ، و مکانهای خاص تجارت و خرید و فروش و همچنین گورستان شهر با طراحی خاص ساخته شده است.
 
این شهر در دوران مفرغ ساخته شده و انحراف رودخانه هیرمند و طغیانهای فصلی و بالا آمدن مداوم نمک و پوششی نمکی بر روی آن پیش از اکتشاف  عاملی بود که مانع تخریب آثار تاریخی و اشیا و بخصوص مجسمه ای برنزی مکشوفه در این منطقه گردیده است.
 
 
38 - منطقه فرهنگی میمند
 
در نزدیکی‌های شهر کرمان و در میان صخره ها ،خانه خدایی غار مانند و پلکانی را می‌آییم که بوسیله انسان حفر شده و در آن هنوز هم زندگی و سکونت جریان دارد.
این منطقه با قدمتی حدود دوازده هزار سال با طریقه زندگی ویژه ساکنین آن یکی ازشگفتی های دنیای کنونی ماست.
عشایر میمند و ساکنان آن کاملا خود را با روش های زیست در طبیعت وفق داده اند. تجربیات این عشایر در سازگاری با طبیعت اطراف خود که از گذشتگان شأن به آنها رسیده و بدست آنان به آیندگان می‌رسد آنچنان جالب و شگفت است که اعث گردیده در فهرست میراث فرهنگی جهانی ثبت گردد.
ساکنین این منطقه نیمه عشایر هستند و در بهار و پاییز دام‌های خود را برای چرا به کوهستانها و مراتع میبرند و در فصل سرد زمستان دام‌های خود را در مکانها سر بسته در بیابان‌های اطراف و همچنین غارها نگهداری و پرواز مینمایند.
 
 
39 - شوش دانیال
 
شوش، شهری به جا مانده از هزاره سوم پیش از میلاد مسیح ، شهری باستانی از دوران عیلامی است.
پس از فتح این شهر به وسیله هخامنشیان شوش به عنوان پایتخت تابستانی استفاده میگردید و پس از هخامنشیان ، در دوران ساسانیان نیز به عنوان پایتخت انتخاب گردید.
مزار دانیال نبی و قلعه ای قدیمی ویژگی جالبی به این شهر داده است.
سکونت در این منطقه از قرن پنجم پیش از میلاد آغاز و تا قرن سیزدهم ادامه داشته است. در شوش بسیاری آثار از تمدن های عیلامی، پارتی و فارسی بر جای مانده است.
در حفاریهای انجام شده در شوش آثاری که یکی از یکی باستانی تر بودند یافت شد که منجر به کشف منطقه ای بسیار مهم در تحقیقات مردم شناسی و دیرینه شناسی گردید. در میان این کشفیات بسیاری از مکانها مانند کاخها و سراها ، اداره ها و مراکز دولتی، خانه ها و مکانهای تجاری کشف و ثبت گردید.
 
 
40 - کویر لوت
 
در کویر لوت به عنوان یکی از مهمترین مناطق میراث طبیعی ، مهمترین نکته ای که جلب توجه مینماید این است که به دلیل شرایط دشوار جغرافیایی ، هیچگونه حیات و زیست انسانی در این منطقه موجود نیست.
 
 
41 -  سیستم قنات
 
در یزد و نواحی نزدیک به آن این سیستم انتقال آب با وسعت صدها کیلومتر که آب را به دوردست ها و از زیر زمین منتقل مینماید را میتوان یافت.
این انتقال بدون صرف انرژی و همچنین کمترین اتلاف ، آب را به شهر ها و قریه ها میرساند که این خود  از نظر مهندسی و طراحی از شاهکارهای دست ساخت بشر است.
 
 
42 -. شهر تاریخی یزد.
 
شهر یزد به عنوان یکی از قدیمی ترین مکانهای مسکونی جهان در بیابان‌های مرکزی ایران قرار دارد و در بخش شهرهای بسیار قدیمی در فهرست میراث فرهنگی جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.