Van'da işçiler esnafları, esnaflar işçileri şikayet etti
Van'da esnaf olmakta, işçi olmakta hayli zor olduğu bir dönemde esnaflar ödenen maaşları, işçiler ise; aldıkları maaşları beğenmedi.
Van ili sınırları ilçesinde personel çalıştırmak hayli zorlaştı. Bir personelin maaşı 15 bin lirayı geçiyor ama bu maaşları alamayanlar ise; bu konuyu Van Haber Gazetesine taşıdı.
Van ilinde esnaflar işçilerden, işçilerde esnaflardan memnun değil. Asgari ücretle çalışamayan personellerin tek sıkıntısı verilen maaşların kendilerine yetmemeleri ve geçimlerini sağlayamamalarıdır. Esnaflar ise; gelir sevilerinin az olduğundan dolayı maaşlara zam yapma olasılıklarının düşük olduğunu belirtti.
Van’da binlerce genç, asgari ücretin altında çalışmaya devam ediyor… Kimi sigortasız, kimi ise; maaşı az bir şekilde hayatlarına devam ediyor…
Van’da esnaf olmakta, işçi olmakta hayli zor…
EV İHTİYAÇLARI SIKINTILI, SERVİS SIKITILI, MAAŞ SIKINTILI, SSK SIKINTILI OLUNCA İŞÇİ NE YAPACAĞINI ŞAŞIRDI
Van ilinde hizmet veren ve asgari ücretin altında çalışan sosyal güvencesi olmayan işçilerin açıklamaları akıllarda soru işareti bıraktı.
Van’da çalışan işçi ve personellerin açıklaması,”Bizler, asgari ücretin altında çalışıyoruz. Çoğumuz tekstil kentlerde verilen teşvkilerle devam ediyoruz. Çoğumuz ise; bizlere verilen asgari ücretin yarı ile hayatımızı sürdürüyoruz. Burada esnaflara da hak vermek istiyorum ama en azından SSK’larımızı yatırsınlar… Biliyoruz bu bir suçtur ama bizlerde çok mağduruz. Kiralara zam yapılınca ya işten çıkarılıyoruz ya da maaşlarımızı azalıyor. Bu memlekette kurumsallar dışında iş yerlerinde çok sıkıntı çekiyoruz. Seçim önünde Van Haber gazetesi ailesi olarak sesimizi duyursanız çok mutlu oluruz.”denildi.
KİRALARA ZAM, ASGARİ ÜCRETE ZAM VE PERSONELE ZAM OLUNCA ESNAF ŞASIRDI KALDI
Van ili İpekyolu ilçesi Maraş Caddesi esnaflarına ve İki Nisan Caddesi esnaflarının en büyük sıkıntısı maaş yerine kalifiyeli personel bulamadıkları ve kiraların hızlıca artışının olması…
Esnaflar açıklamalarında,”Van ilinde 25 yıllık esnafım. Devletimiz, bizlere çok destekler verdi. Birgün olsun asgari ücret dışında maaş vermedim. Bazı esnaf arkadaşlarım, maaşlarda resmiyette tam gösterdi ama yarısını verdi. Onu da suçlamıyorum. O da haklı ve bizlerde haklıyız. Biz, kiraya 40 bin lira ödüyoruz. BAĞKUR, SSK, Vergi ver birçok gider olduğunda şaşırıp kalıyoruz. Hükümetin gücünü de bölmek istemeyiz ama yapacağımız başka iş yok. Burada çalışan personellerin hepsi asgari ücretle ve sosyal güvencesi olarak çalışır. Çünkü kurumsal ama yerel bir firmayız. Asgari ücretin altında maaş verilen yerlerde gençlerimizin çalışmamalarını isteriz. İşveren işe aldığında sorar. “Bu kadar maaş vereceğim ama işlerim iyi olursa istediğin maaşı vereceğim.” der.
Buna göre de genç kardeşimiz, çalışmayı kabul eder. Ne yazık ki memlekette işinin ehli olan az personeller var. Bu nedenle her sektörde personellerin az olmasından personel alımı ve maaşları da ona göre olmaktadır. Bugün bir asgari ücretin maliyeti yemek ile beraber 15 bin lira ve bunları ödemek gerçekten çok zor. Ne kadar iyi iş yaparsanız yapın. Kazancınız olması çok az olur. Bizlerde devletimizden teşvik projelerini istiyoruz. En azından bir yıllık olsa da bizler rahat etsek. Şuan bu durumda herkes haklıdır. Kimseyi suçlayamayız. Birde mesleği olmayan ve ilk defa işe başlayanlar için asgari ücretle çalıştırmak çok zor olur. İşi bilenlere verilen maaş ve üstü asla göze gelmez. Şimdiden vanhaber gazetesine bu konuyu değerlendirdiği için teşekkür ederiz.”denildi.
BUNLARI BİLMEKTE FAYDA VAR
İşverene Maliyeti 2023
Asgari Ücret 10.008,00
SGK Primi % 15,5 (İşveren Payı) 1.551,24
İşveren İşsizlik Sigorta Fonu 200,16
İşverene Toplam Maliyeti 11.759,40
Türkiye'de asgari ücret, Türkiye'de bir işçinin kanunca 30 gün üzerinden minimum alması gereken brüt ücrettir. Asgari ücretin günlük olarak belirlenmesi esastır. Günlük hesap üzerinden de “Aylık” ve “Saat” ücreti hesaplanmaktadır. Haftalık standart çalışma saati 45'tir, bu süre haftanın diğer günlerine sadece bir gün izin yapıldığı varsayılarak eşit dağıtılması durumunda günlük 7 saat 30 dakikadır. Kısmi zamanlı çalışma 30 saate kadar ve 30 saat dahil çalışmadır, bunun üzerindeki 45 saate kadar olan haftalık çalışma süresi içeren işler tam zamanlı çalışmadır. Mesai günleri içinde yapılan molalar çalışma süresine eklenmez. Yasal olarak kullandırılması zorunlu en az bir günlük haftalık izin, sanki işçi o gün çalışmış gibi ücretlendirilir. Devlete verilen vergiler kesilerek işçiye "net asgari ücret" ödenir. Kısaca asgari ücret, iş hayatının temel unsurlarından biridir ve uygulanması en düşük sınırı ifade eder.
Tarihçe
Türkiye’de asgari ücret 1936 tarihli İş Kanunu ile mevzuata girmesine karşın uygulaması 1951’e kadar gerçekleşmedi. 1951’den 1967’ye dek geçen süre içinde asgari ücret mahalli komisyonlar tarafından belirlendi. Günümüze kadar birkaç değişiklikle varlığını sürdüren asgari ücret tespit komisyonu uygulaması 1967’den sonra başlamıştır.
2022 yılına kadar asgari ücretin gelir vergisi matrahı üzerinden %15 oranında gelir vergisi, brüt ücret üzerinden ise %7,59 oranında damga vergisi uygulanmaktaydı. 2021 yılı sonu alınan karar ile birlikte söz konusu vergiler kaldırılmış, gelir vergisinin kalkmasının bir neticesi olarak da tüm kesintiler sonrası oluşan tutarın üzerine eklenen, çalışanın medeni duruma ve çocuk sayısına göre değişiklik gösteren asgari geçim indirimi de kaldırılmıştır.
Yıllara göre asgari ücret
Altta haftada standart 45 saat çalışan bekar bir işçinin ay sonunda ödemesini alması gereken vergi öncesi (brüt) ve sonrası (net) tutarlar listelenmiştir. Üçüncü sütun yıl başı ve yıl sonunda asgari ücretin ABD doları cinsinden sahip olduğu nominal değeri göstermektedir. En sağda ise 2020 ABD doları sabit fiyatından satın alma gücü paritesine göre asgari ücretler verilmiştir.
Asgari ücretin saatlik karşılığı
İşçinin saatlik ücreti aylık 30 iş günü üzerinden hesaplanır. Haftada 1 gün yasal bağlamda zorunlu ücretli izin ve 45 saatlik haftalık standart çalışma saati vardır. Haftalık çalışma saati haftanın diğer günlerine yayıldığında günlük mesai 7.50 saattir. İzin gününün ücreti saatlik ücretin 7.50 katıdır, ancak bu, haftalık çalışma saatine dahil değildir. Saatlik ücret, 30 iş günü 7.50 saat çalışıldığı varsayılarak, çıkan 225 sayısının ücrete bölünmesi yoluyla hesaplanır.
İşçi ve işveren arasındaki normal haftalık çalışma süresi 45 saatin altında belirlenmişse (örneğin 40 saat) bu süre ile 45 saat arasında kalan çalışmalar, fazla sürelerle çalışma olarak nitelenir ve saat başı %25 zamlı, haftalık 45 saatin üzerindeki çalışmalar ise fazla mesai olarak adlandırılır ve saat başına %50 zamlı ücret ödenir.
Vergi kesintileri
Emekli olmayan bir işçinin brüt minimum ücretinden %14 Sosyal güvenlik primi işçi payı ve %1 işsizlik sigortası primi işçi payı kesilir.
İşverene maliyeti
İşveren çalıştırdığı her işçi başına brüt ücret dışında brüt ücret üzerinden %20,5 işveren sgk primi, %2 oranında ise işveren işsizlik sigorta primi öder. Bu oranlar yıllık bazda devletin sağladığı teşvikler neticesinde değişiklik gösterebilir.
Asgari ücretin ihlali
Ücret hırsızlığıAsgari ücretin ihlali doğrudan veya dolaylı yollardan çeşitli şekillerde gerçekleşebilmektedir: işçinin haftalık çalışma saatine göre tam zamanlı olmasına karşın kayıtlarda kısmi zamanlı gösterilmesi hatta ödemenin buna göre yapılması, fazla mesai ücretlerinin ödenmemesi, ay sonunda verilen ücretin belli bir bölümünün elden geri alınması, asgari ücretin netinin ödenip kesintilerin devlete ödenmemesi.
Demografi
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 2014 verilerine göre Türkiye’deki 12,2 milyonu aşkın kayıtlı işçiden yaklaşık 5 milyonu, yani %40’tan fazlası, asgari ücretle çalışmaktadır. Bu verilere göre Türkiye Avrupa ülkeleri içerisinde en büyük asgari ücretle çalışan oranına sahiptir. 3,5 milyonu “ücretli veya yevmiyeli”lerden oluşan 9,6 milyon kayıt dışı çalışan bu gruba eklendiğinde Türkiye’deki oranın %40’tan daha yüksek olduğu düşünülmektedir, ancak hükûmet ve Sosyal Güvenlik Kurumu güncel asgari ücretle çalışan işçi sayısını TBMM'de talep edilmiş olmasına rağmen açıklamamıştır.
Ortalama ücrete oranı
2006'da ortalama ücretin yarısı seviyesinde seyretmiş asgari ücret, pik yaptığı 2020 yılına kadar bu zaman aralığında sürekli ortalama ücret seviyesine yaklaşmıştır. 2021 yılında asgari ücretin enflasyona oranla artırılması halinde SGK verilerine göre aylık ortalama maaşın %80,79’una, TÜİK verilerine göre ise ise %93’üne tekabül edeceği öngörülmektedir.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu
Türkiye'de asgari ücret ile ilgili kararı Asgari Ücret Tespit Komisyonu almaktadır. İlgili komisyonda işçi, işveren ve devlet temsilcilerini içeren; her biri bir oy hakkına sahip 3 farklı taraf bulunmaktadır. Türkiye'de asgari ücret ile ilgili net tespit bu komisyonda gerçekleştirilmektedir. Komisyonda ilgili kararların kesinleşmesi için Oy Birliği yerine Oy Çokluğu aranmaktadır.
DİSK-AR tarafından 2017’de yapılan bir araştırmaya göre, son 18 yılda ilgili komisyonun aldığı 18 karardan 13’ü işveren ve devlet temsilcilerinin verdiği 2 oy ile alındı. Sadece 3 yılda işveren temsilcileri ile birlikte oy birliği elde edilmiştir. İşveren temsilcileri asgari ücret tespit komisyonun oy çokluğu yerine oy birliği kuralını benimsemesi gerektiğini savunmaktadır.
Asgari ücret veya minimum ücret, yasal bakımdan işçilere ödenebilecek en düşük ücret seviyesidir; işçilerin belirlenen sınırın altında emeğini satamayacaklarını belirtir. Çoğu ülke 20. yüzyılın sonuna doğru asgari ücret mevzuatını uygulamaya başlamıştır.
İşçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım, kültür vb. gereksinimlerini günün fiyatları üzerinden en az düzeyde karşılayacak biçimde hesaplanır. Ülkelere göre asgari ücret açıklamaları değişkenlik gösterebilir; kimileri sadece saatlik bazda açıklarken diğerleri doğrudan belirli bir saatlik çalışmanın karşılığı olarak aylık bazda açıklar. Asgari ücret çalışma süresiyle yakından bağlantılıdır.
Amerikan doları veya Birleşik Devletler doları (İngilizce: United States dollar; sembol: $; kod: USD), 1792 Para Yasası ile yürürlüğe girmiş, Amerika Birleşik Devletleri'nin resmî para birimidir. Dünya ticareti üzerinde en yaygın kullanılan para birimi olmasıyla da bilinir. Muhasebe, ticaret ve vergilendirme problemlerinin çözümü için 100 cente (¢) ve 1000 mille (₥) bölünmüştür. 31 Ocak 2019 itibarıyla dünyada dolaşımda yaklaşık 1,7 trilyon Amerikan doları olduğu tahmin ediliyor. Bu miktarın 2/3'ü ABD dışındadır. Bazı ülkeler Amerikan dolarını kendi resmî para birimleri olarak kullanmakta, bir kısım ülkede fiili tedavüldeki (de facto currency) para birimi, Britanya denizaşırı ülkelerinde ise tek para birimi olarak kullanılır (Britanya Virjin Adaları ve Turks ve Caicos Adaları).
1 dolar
Yeni kıtada kâğıt para dönemi 1600'lü yılların sonlarında İngiliz kolonilerinde askeri maliyetleri karşılamak içim basılan banknotlar ile başlamıştır. İlk banknot 1690 yılında Massachusetts Körfezi Kolonisi'nde basılarak dolaşıma çıkmıştır. Kağıt para çıkarma yöntemi diğer Kolonilerce de kısa sürede benimsenerek yaygınlaşmıştır. ( van haber )
ABD Kongresi, 1781 yılında yeni hükûmetin mali operasyonlarına destek olmak amacıyla, Philadelphia'da bulunan The Bank of North America'yı ilk ulusal banka ilan eder. 1792'de kabul edilen Tedavüle Para Çıkarma Kanunu ile ABD Darphanesi kurulur ve federal para sistemi çerçevesinde her birinin değeri altın, gümüş veya bakır üzerinden saptanan farklı değerdeki madeni paraların basımına başlanır.
1785 yılında ABD Kongresi Doları ABD'nin para birimi olarak kabul eder. Federal hükûmet ülke genelinde ilk kâğıt parayı 1861 yılında dolaşıma çıkarır. İç Savaşı finanse etmekte zorlanan Kongre ABD Hazinesine faiz getirisi olmayan vadesiz banknot ihraç etme yetkisi verir. Bu banknotlara, renkleri dolayısıyla "yeşil" adı takılır.
1913'te çıkarılan Amerikan Merkez Bankası Kanunu, Amerikan Merkez Bankasını (Federal Reserve Bank) ülkenin merkez bankası ilan eder. Banka, Amerikan Merkez Bankası Banknotları (Federal Reserve Notes) adlı yeni bir parayı dolaşıma sunar. "Tanrıya Güveniyoruz" (In God We Trust) ibaresi tüm banknotlar üzerinde kullanımı 1955'te kanunla zorunlu kılınmıştır.
Önemi
Dolar, ülkelerin merkez bankalarında tutulan rezerv miktarlarına bakıldığında hala 1. derece önemini korumaktadır. Bununla birlikte özellikle Çin ve Rusya merkez bankalarının başını çektiği bir kısım ülke merkez bankaları, rezervlerinde bulunan Dolar'ın bir kısmını Avro ile değiştirmeyi gündeme getirmektedir.
Klasik liberal ve liberteryen eleştiri
Klasik liberal ve liberteryen ekonomistler, asgari ücretin işsizlik oluşturduğu görüşünü benimsemiştir. Asgari ücretler ne kadar yükselirse, bu ücretleri karşılayamayacak küçük işletme sahipleri o kadar artacaktır. Bunun sonucunda küçük işletmeler daha az işçi çalıştıracak ve bu durum işsizlik oluşturacaktır. Yandaki grafik bu durumu arz talep doğrularıyla göstermektedir.
Asgari ücret hem okuyup hem çalışabilecek lise öğrencilerini okuldan ettiği gibi, küçük işler yaparak en azından az bir maaşa çalışabilecek işçileri de pazar dışında bırakmaktadır. Kaçak işçi çalıştırılmasının bir sebebi de asgari ücrettir. Bu sistemle hem kaçak işçiler daha kötü şartlarda çalıştırılmaktadır, hem de devlet bu işçilerden ufak hesaplı (ama geniş hacimli) vergi kaybına uğramaktadır.
Devlet haklı, işçi haklı, esnaf haklı… Peki, kim suçlu?
Van Gazetesi – Van haber , Van haberleri , Esnaf , İşçi , SSK , Personel ,