Van Gölü çekilecek!
Van Gölü'nün su kaybına değinen Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doktor Mustafa Akkuş, 'Haziran, Temmuz ve Ağustos ayları var. Bu aylardaki ortalama sıcaklıkların ne olacağı çok önemli. Eğer bu aylardaki ortalama sıcaklık mevsim normallerinin üstünde seyrederse Van Gölü'nün biraz daha çekildiğini göreceğiz.' dedi.
Van Gölü'nün su kaybına değinen Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doktor Mustafa Akkuş, “Haziran, Temmuz ve Ağustos ayları var. Bu aylardaki ortalama sıcaklıkların ne olacağı çok önemli. Eğer bu aylardaki ortalama sıcaklık mevsim normallerinin üstünde seyrederse Van Gölü'nün biraz daha çekildiğini göreceğiz.” dedi.
Son yıllarda etkili olan kuraklık, küresel iklim değişikliği Van Gölü'nde önemli oranda su kaybının yaşanmasına neden oldu. Geçtiğimiz yıl bölgede bulunan birçok göl kururken, kuraklık birçok alanda büyük tahribatlara yol açtı.
Geçtiğimiz kış mevsiminin yağışlı geçmesine rağmen kuraklık, Van’ın önemli doğa sorunu olmaya devam ediyor. Son yıllarda hidrolik kuraklığın etkilerinin Van Gölü’nde de görülmeye başlandığını belirten Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doktor Mustafa Akkuş, Van’da su yönetim sorunun da olduğunu belirterek “Kuraklık sorunun hemen iki üç ayda yağan bir kar yağışıyla çözülmesini beklemek maalesef hayal olur.” dedi.
“SU DİNAMİKLERİ DEĞİŞİYOR”
Son yıllarda Van Gölü’nde ciddi anlamda çekilmelere şahit olduklarını belirten Akkuş, “Bütün Türkiye'de görülen hidrolojik kuraklığın etkileri Van Gölü'nde de görülmeye başladı ve Van Gölü geri çekilmeye başladı. Kimi yerlerde 2-3 kilometre Van Gölü'nün geriye çekildiğine şahitlik ettik. Tabii ki bu durum hepimizi endişelendirdi ve neler oluyor diyen bir kendimize sormaya başladık. Öncelikle Van Gölü havzası Van Gölü çok çok kırılgan bir yapıdadır. Çünkü kapalı Van Gölü kapalı Havza yani dışarıyla hiçbir su bağlantısı yok. Bu sebepten dolayı bütün su bütçesi, su dinamikleri Havza'nın kendi iç dinamiklerine bağlı olarak değişiyor. Aslında denklem çok basittir. Bir su girdimiz var, bir de su çıktımız var. Kışın yağan kar yağışlarının, yazın erimesi ve yağmur yağışları Van Gölü'ne su girdisini oluşturuyor. Bu anlaşma da Van Gölü'nden su çıktısını meydana getiriyor. Dolayısıyla buharlaşmanın fazla yağışın az olduğu dönemlerde Van Gölü su seviyesi alçalıyor. Yağışın fazla buharlaşmanın az olduğu dönemlerde ise Van Gölü su seviyesi yükseliyor. Van Gölü'nün bütün su havzasının içinde dinamik bir dengede dönüyor. Göle su girdisi yağmurlar ve kar yağışlarıyla çıktısı ise buharlaşmayla beraber oluyor. Yaz aylarının sürelerinin uzadığı kış aylarının sürelerinin kısaldığı bu yıllarda göldeki buharlaşma da artıyor.” şeklinde konuştu.
“EN AZ 3-5 SENE YAĞIŞ ALMAMIZ GEREKİYOR”
Yaz aylarında ortalama sıcaklıkların artacağını belirten Akkuş, “Bizim en az üç beş sene daha bol yağış almamız gerekiyor. Şu an için konuşmak erken. Çünkü önümüzde Haziran, Temmuz ve Ağustos ayları var. Bu aylardaki ortalama sıcaklıkların ne olacağı çok önemli. Eğer bu aylardaki ortalama sıcaklık mevsim normallerinin üstünde seyrederse Van Gölü'nün biraz daha çekildiğini göreceğiz. Şimdi insanlar yağan kar yağışları ve yağmur yağışlarıyla gölün tekrardan aynı seviyeye dönmesini bekliyor. Ama böyle bir şey hayal. Yani üç beş senedir çekilen bir göl var. Ve biz iki ayda üç ayda yağan yağışla bunun düzelmesini bekliyoruz.” ifadelerini kullandı.
“ÇOK SU İSTEYEN BİTKİLER EKİLMEMELİDİR”
Van Gölü'nün çekilmesinden ziyade en büyük problem havzadaki tarımsal üretimde yaşandığını belirten Akkuş, “Van Gölü'nün çekilmesi çok büyük bir etkiyi uyandırmıyor. Olumsuz etkileri elbette ki var. Fakat bölgedeki kuraklıktaki kuraklığın esas sorunu çiftçiye oluyor. Çünkü çiftçi ektiği ürününü sulayacak su bulamıyor. Bu noktada bölgemizdeki ürün desenini komple değiştirmemiz lazım. Çünkü her geçen yıl su miktarı azalıyor. Fakat suya duyulan ihtiyaç artıyor. Her yıl Karasu'ya atılan su pompası sayısı artıyor. Bu bölgede çok su isteyen bitkilerin yonca, şeker pancarı gibi ekiminden vazgeçmemiz lazım.” dedi.
“VAN’DA SU YÖNETİMİ SORUNU VAR”
Özellikle içinde bulunduğumuz dönemde hem inci kefali balığının üremek için akarsulara duyduğu ihtiyaç hem de çiftçiler ekim için gereken sulara talebinin su yönetimi sorununu doğurduğunu belirten Akkuş, “Yaz aylarında gölde yaşayan inci kefali üremek için akarsulardaki suya ihtiyaç duyuyor ve akarsulara göç ediyor. Aynı mevsimde suya çiftçi de ihtiyaç duyuyor. Yani bir tarafta bölgede yaklaşık 20 bin kişinin geçim kaynağı olan inci kefali üremek için su istiyor, diğer taraftan çiftçiler. Çiftçiler akarsulara su pompalarını atıp, suyu tarımsal sulamaya kestiği zaman biz şikâyet ediyoruz. Biz suyu almayın diyoruz. Ama diğer tarafta da ürününü sulamak için suya ihtiyaç duyan çiftçi var. Karasu Çayı'nın kenarındaki tarımsal alanlar artıyor. Bu da ortaya su yönetimi sorunları çıkarıyor. Dolayısıyla biz alternatif ürünler üretmemiz lazım.” şeklinde konuştu.
Kaynak: YENİ DOĞU GAZETESİ Editör: BAHAR TANRITANIR