Van Erciş'te Asırlık üzüm bağı bozulmasın diye ev yapmadı
Van Erciş'te deden babaya, babadan oğula süren üzüm bağlarını uzun yıllar işleten Şüheda Altınkaynak, üzüm hakkında değerlendirmede bulundu.
VAN - (ÖZEL), Van'ın Erciş ilçesinde bulunan asırlık üzüm bağları, Şüheda Altınkaynak tarafından özenle korunuyor. Altınkaynak, bu üzümlerin tarihsel önemine ve bakımının nasıl yapıldığına dair bilgi veriyor. Bu üzümler, Urartular dönemine dayanan bir geçmişe sahiptir ve manevi değeri yüksektir. Üzümler sürekli olarak budanır ve kökleri yeniden filiz verene kadar bakım yapılır. Bu üzümler Fransa'da da yetişir ve kaliteli şarap yapımında kullanılır. Ancak, bu üzümler şu anda hak ettiği ilgiyi görmemektedir. Daha önce pekmez üretimi yapılıyordu ancak ekşi tadı ve diğer glikozlu pekmezlere benzememesi nedeniyle tercih edilmedi. Bu nedenle pekmez üretimine son verilmiş ve aile tarafından üzüm bağları koruma amacıyla bakılmaktadır.
Dünyada eşi az bulunan üzümün bir cinsi, Van'ın Erciş ilçesinde canlılığını korumaya devam ediyor.
Van Erciş'te bulunan bir bağ alanında üzüm bakımını yapan Şüheda Altınkaynak, bakımını yaptıkları üzümün özelliklerini anlattı.
Şüheda Altınkaynak, bağın geçmişten günümüze geliş aşamasını ve yıllar boyu sürüp giden döngülerini anlatarak manevi değerlerin önemine vurgu yaptı.
Şüheda Altınkaynak,"Şu anda bakımını yaptığımız üzüm bağlarında, atalarımızın verdiği bir emek var ve o emek boşa çıkmasın diye maddiyatı önemsemeden bağa çok iyi bakmak istiyoruz. Bu alana bir ev yapılabilirdi ama sırf bağ bozulmasın diye ev bile yapmadık. Bağlarımız çok çok eskiye dayalıdır. Bu yüzden bizim için manevi değeri oldukça yüksek.
Üzüm sürekli budanır ve budandığı zaman belli bir süre o kök kullanılır, kök yaşlandıktan sonra dipten yeni bir filiz çıkar ve o filizi bir iki yıl bekletiriz. Filiz verim verdikten sonra diğer kökü keser taze filize yol veririz. Oluşan bu filiz, ortalama 10 ile 15 yıl devam eder. Yaşlandığı zaman kesilir, dediğim şekilde tazelenir ve bu şekilde devam eder.
Bu üzümler Ermenilerden kalma bir üzüm olarak bilinir ama asıl tarihi Urartular dönemine dayanır. Bunun kesin kanıtı taşlarının üzerinden çözülen kitabelerde yazar. O zamanın hükümdarı, burada Zernaki tepesinden tut yamaç bölümüne ordan da Kadir Asker Mahallesi'ne kadar hepsine üzüm ekmiş. O zamanın hükümdarı üzümü ektiğinde kitabede yazılana göre; "Her kim ola bu üzüm bağlarına zarar verecek olursa Tanrı haldenin laneti onun üzerine olsun"demiş.
Bildiğim kadarıyla bu üzümün dünyada eşi benzeri çok yok. Fransa'da olduğunu biliyorum. Çünkü Fransa'da bu üzümlerle en iyi şarap yapılıyor. Fransa'nın yıllanmış şarabı bu üzümün cinsindendir. O zamanlar Urartular döneminde taş oymacılık çok iyi olduğu için bunlar taştan mahsen yapmışlar. Biz nasıl ki üzümü pekmez yapıyorsak onlar da o şekilde şarap yapıyorlarmış. Şarapları defalarca mahsenlerde muhafaza etmişler ve o şekil satışa sunmuşlar.
Şu an bakımını yaptığımız üzümlerimiz hak ettiği değeri görmüyor. Önceki yıllarda doğal pekmez yapıyorduk ve pekmezimizde herhangi bir yan ürün kullanmıyorduk. Masrafı çok oluyordu ama değeri az oluyordu. O yüzden biz de pekmez yapmayı bıraktık. Tadı ekşi olduğu ve diğer glikozlu pekmezlere benzemediği için pek tercih edilmedi. Ben de zahmetimin karşılığını görmediğim için 2011'de pekmez yapımına son verdim. Şu an bu bağa, eşimle ailemle birlikte bakıyoruz" dedi.
Tubittum medya ailesi olarak; bizleri kendi yerlerinde ağırlayan Şüheda Altınkaynak’a teşekkür ederiz.
Van Haber – Van Gazetesi – vanhaber – van haberleri
Haber ve Fotoğraf: Fehime Yılmaz
VanHaber Röportaj Çözümü: Sevda Yetkin
Haber Montaj ve editör: Eyşan Yetkin
Tasarım: Van Haber Gazetesi 2023