Çocuğunuza okuyacağı kitap için hediye almanız mı süreci hızlandırıyor yoksa sevdiği bir şeyden mahrum bırakmanız mı?
Çocuk kitapları yazarı esra Zerbeliz Avgören’e göre, dışsal motivasyon çocukların kitap okuma alışkanlığını köreltiyor. Çocukların kitap okuma alışkanlığı edinmesi için içsel motivasyonun yani kendi isteğinin oluşması gerekir.
Peki içsel motivasyon için ne yapmalı?
OTORİTER, İLGİSİZ AİLELERİN ÇOCUKLARI...
“Okuma alışkanlığında anne baba tutumları üzerine yapılan bilimsel çalışmalarda; otoriter, aşırı koruyucu ve ilgisiz ailelerin çocuklarının kitap okuma alışkanlığını kazanma oranlarının, güven verici ve demokratik ailelere göre daha düşük olduğu görülmüştür. Çocukların kitap okuma alışkanlığını kavraması için başlangıçta daha az kural konulmalı.
ÇOCUKLAR KARAR VERSİN
İçsel motivasyonu geliştirmek için sürekli çocuklar adına kararlar verilmemeli. Kitap okuma alışkanlığı açısından en önemli sorunlardan biri budur. Öneriler sunulup kararların çocuklar tarafından alınmasına izin verilmeli.
NE OKUDUKLARINI DENETLEMEYİN
Çocuklarınızın size öğretmesine, rehberlik etmesine izin verin. Her konuyu bilmeyin, bu sizi küçültmez, çocuğunuzla aranızdaki bağı güçlendirir. Okudukları kitaplarla ilgili sorularınız, denetleme üzerine değil öğrenme üzerine olsun. Eğer siz merak etmiyor ve ilgilenmiyorsanız onlardan bunu bekleyemezsiniz. Hatta zaman ayırıp çocuğunuzla beraber araştırma yapabilirsiniz.
ÖNEMSEYEREK DİNLEYİN
Okuduğu kitapları topluluk içinde anlatması istenebilir. Kitabı anlatan çocuk önemsenerek dinlendiği için mutlu olacak, bir sonraki kitabı istekle okuyacaktır. Bu eylem medeni cesaretini artırıp topluluk karşısında konuşma becerisine katkı sağlayacaktır.
REKABETE SOKMAYIN
“Çok kitap okuyanların derslerdeki başarısı da yüksektir” sloganı kitap okumayı rekabet unsuru haline getirir. Rekabet içerisinde stres altındaki okumanın uzun süreli alışkanlığa dönüşmesi mümkün değildir. Çünkü çocuk kitap okumayı rekabetle ilişkilendirmiştir. Onun içsel motivasyonunu kazanmak, başarılı olmaktır; kitap okumak değildir.
ÖDÜL VE CEZA VERMEYİN
Kitap okumayı seven çocukların maddi ödüller alması ya da övgü dolu sözlerle ödüllendirilmesi de okuma alışkanlığını zedeler. Çocuk içsel motivasyon duyduğu için okurken bir dönem sonra ödül almak için okumaya başlayacak. Ödüle alışacak, kitap okumaya değil. Ödül bitince okuma da bitecek. Aynı şekilde ceza vermek de okuma eylemini bitirir.”
Çocuk kitapları yazarı esra Zerbeliz Avgören’e göre, dışsal motivasyon çocukların kitap okuma alışkanlığını köreltiyor. Çocukların kitap okuma alışkanlığı edinmesi için içsel motivasyonun yani kendi isteğinin oluşması gerekir.
Peki içsel motivasyon için ne yapmalı?
OTORİTER, İLGİSİZ AİLELERİN ÇOCUKLARI...
“Okuma alışkanlığında anne baba tutumları üzerine yapılan bilimsel çalışmalarda; otoriter, aşırı koruyucu ve ilgisiz ailelerin çocuklarının kitap okuma alışkanlığını kazanma oranlarının, güven verici ve demokratik ailelere göre daha düşük olduğu görülmüştür. Çocukların kitap okuma alışkanlığını kavraması için başlangıçta daha az kural konulmalı.
ÇOCUKLAR KARAR VERSİN
İçsel motivasyonu geliştirmek için sürekli çocuklar adına kararlar verilmemeli. Kitap okuma alışkanlığı açısından en önemli sorunlardan biri budur. Öneriler sunulup kararların çocuklar tarafından alınmasına izin verilmeli.
NE OKUDUKLARINI DENETLEMEYİN
Çocuklarınızın size öğretmesine, rehberlik etmesine izin verin. Her konuyu bilmeyin, bu sizi küçültmez, çocuğunuzla aranızdaki bağı güçlendirir. Okudukları kitaplarla ilgili sorularınız, denetleme üzerine değil öğrenme üzerine olsun. Eğer siz merak etmiyor ve ilgilenmiyorsanız onlardan bunu bekleyemezsiniz. Hatta zaman ayırıp çocuğunuzla beraber araştırma yapabilirsiniz.
ÖNEMSEYEREK DİNLEYİN
Okuduğu kitapları topluluk içinde anlatması istenebilir. Kitabı anlatan çocuk önemsenerek dinlendiği için mutlu olacak, bir sonraki kitabı istekle okuyacaktır. Bu eylem medeni cesaretini artırıp topluluk karşısında konuşma becerisine katkı sağlayacaktır.
REKABETE SOKMAYIN
“Çok kitap okuyanların derslerdeki başarısı da yüksektir” sloganı kitap okumayı rekabet unsuru haline getirir. Rekabet içerisinde stres altındaki okumanın uzun süreli alışkanlığa dönüşmesi mümkün değildir. Çünkü çocuk kitap okumayı rekabetle ilişkilendirmiştir. Onun içsel motivasyonunu kazanmak, başarılı olmaktır; kitap okumak değildir.
ÖDÜL VE CEZA VERMEYİN
Kitap okumayı seven çocukların maddi ödüller alması ya da övgü dolu sözlerle ödüllendirilmesi de okuma alışkanlığını zedeler. Çocuk içsel motivasyon duyduğu için okurken bir dönem sonra ödül almak için okumaya başlayacak. Ödüle alışacak, kitap okumaya değil. Ödül bitince okuma da bitecek. Aynı şekilde ceza vermek de okuma eylemini bitirir.”
