Van depreminin ardından esnafın vergi borçlarının affı için yapılan tüm görüşmeler sonuçsuz bırakıldı. Sürekli ertelenen esnafın vergi borçlarının geri ödemeleri ise bu ay başladı. 81 il içerisinde 6 milyon 350 bin TL’lik vergi borcuyla ilk sırada yer alan Van’ı, çok ağır ve zor bir yıl bekliyor.
Van ve Erciş’te 2011 yılında yaşanan iki depremin ardından esnafın biriken vergi borçlarının terkini (affı) için yapılan tüm girişimler sonuçsuz kaldı. Hükümet yetkililerinin vergi terkini konusunda yaptıkları açıklamalar sadece seçim propagandası olarak kalırken depremden şimdiye kadar biriken vergi borçlarının ödeme döneminin başlaması, esnafı kara kara düşündürmeye başladı.
BORÇ İLK SIRAYA YERLEŞTİ
Sürekli ertelenen vergi borçlarıyla ilgili yeni bir karar yayımlayan hükümet, vergi terkini yerine esnafın borçlarını 2018’den başlamak üzere 60 ay olacak şekilde 30 taksitle ödenmesine karar verdi. Yıllardır vergi affı bekleyen esnaf, kararla büyük bir hayal kırıklığı yaşarken, depremden bugüne kadar toplam borç 6 milyar 350 milyon TL’ye dayanarak, Türkiye’nin vergi borcu sıralamasında ilk sıraya yerleşti.
BORÇ ÖDENMEZSE FAİZ GELECEK
Her 2 ayda bir ödemek üzere 60 ay boyunca vergi borçlarını faizsiz ödeyecek olan esnaf, bir taksiti ödemediği takdirde yapılandırma bozulacak ve borcun tamamını faiziyle birlikte ödemek zorunda kalacak. Hükümet 5,5 yıl boyunca vergi borçlarını erteleyerek hem üst üste binmesine hem de yeni vergilerin eklenerek daha da ağırlaşmasına neden oldu.
TOKİ’LERİN ÖDEMELERİ DE BAŞLADI
Vergi borçlarının yanı sıra deprem sürecinde hükümetin 45 bin TL’ye mal ederek halka 100-110 bin TL arasında sattığı TOKİ’lerin taksit ödemeleri de yine bu yıl içerisinde başladı. Şu ana kadar taksitlerini ödemeyen binlerce kişi, icralık olurken, çok sayıda kişi de TOKİ’lerdeki evlerini ucuza satarak taksitlerini ödüyor. Van, Ağrı ve Hakkari Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Bölge Odası (SMMMO) Başkanı İbrahim Şahin, Van’ı çok zor bir süreç beklediğini söyledi.
‘DEFALARCA VERGİ TERKİNİ İSTEDİK HÜKÜMET YAPMADI’
Van’da 2011 yılında meydana gelen depremden dolayı mücbir sebep (önüne geçilmesi elde olmayan, istencin dışında oluşan durum) ilan edildiğini hatırlatan Şahin, “Depremden sonra Van ve ilçeleriyle Ağrı’nın Patnos ve Bitlis’in Adilcevaz ilçelerinde mücbir sebep ilan edildi. İlan edilme şekli ise ‘Bu bölgelerde bildirim ve beyannameler verilmeyecek, verilse bile ihtiyari verilecek ve zorunlu olmayacak’ denildi. Ödemeler de isteğe bağlı ve gelecek bir tarihe ertelenmek şartıyla uzatıldı. Bu süre içerisinde 2011, 2012 ve 2013 yılları ortalarında zaman zaman Van’daki odalar ve ekonomi konseyi adı altında yetkililerden vergi terkinini istediğimizi dile getirdik. Defalarca bunu dile getirmemize rağmen hükümet tarafından vergi terki yapılmadı” ifadelerini kullandı.
‘YETKİLİLERE İLETTİK AMA…’
31 Haziran 2017’de Van’ın vergi ödemelerindeki mücbir sebebin kaldırıldığını belirten Şahin, şu bilgileri paylaştı: “Kaldırılan mücbir sebeple ilgili yetkililer geriye dönük bütün beyan ve bildirimleri ‘31 Ağustos’a kadar verin’ dediler. Bize geriye dönük 3 ay süre verildi, fakat ileriye dönük hiç süre verilmedi. Oysa geriye dönük beyannameler verilecek, daha sonra da ileriye dönük beyanname düzeltilecekti. Bu olmadığından dolayı meslek camiası olarak ciddi anlamda beyannamelerini yetiştiremediler. Yani bize ulaşan bilgiye göre yaklaşık olarak 100 bin beyannamenin verilmediğini görüyoruz. Bu 100 bin beyannameden biner TL’den 100 bin TL zarar demektir. Yani bu kente bulunan her bir mükellefin cebinden 100 bin TL daha çıkacak demektir. Bunu yetkililere ilettik. Başbakan ve Cumhurbaşkanı danışmalarından tutun, kentte bulunan siyasi partilere ve valiye kadar gittik. Kentin vekillerine de gittik ve bu durumu iletmemize rağmen maalesef ceza yiyen beyannamelerle ilgili bir sonuç elde edemedik.”
VAN’IN TOPLAM BORCU 6 MİLYAR 350 MİLYON TL
Van’da 5 buçuk yılda biriken vergi borcunun maliyeden alınan verilere göre 6 milyar 350 milyon TL (6 trilyon 350 milyar) olduğunu vurgulayan Şahin, “Bu borcu da esnaf, tüccar ve mükellefler 60 ayda taksitler halinde ödeyecek. Yani 2 ayda bir bu vergi borcunu ödeyecek. Taksitleri 2 ayda da ödemeyen bir esnaf için bu yapılandırma düzeni bozulacak. Ve dolayısıyla müşteriler ciddi anlamda büyük bir faizle karşı karşıya kalacak. Dolayısıyla müşteriler zamanında bu ödemeleri yapmalıdır. Bir taksitini de ödemeyen esnaf, çok ciddi bir faizle karşı karşıya kalacaktır. Van’ın vergi yapısı bu durumda” dedi.
‘2018 VAN İÇİN PARLAK GÖRÜNMÜYOR’
Van’ın ticari yapısını ise “görünen köy kılavuz istemez” sözüyle özetleyen Şahin şunları kaydetti: “ Gelecekte Van esnafının çok ciddi sıkıntılarla karşılaşacağını düşünüyorum. Şimdiki ekonomisi memur ve işçi maaşlarıyla yani cari harcamalarla ayakta duruyor. Bir de İranlı vatandaşların bıraktığı bir maddi değer var. Bunun dışında bir şey yok. Ciddi anlamda bir üretim ve bir ihracat yok. 2018 yılı Van için pek parlak görünmüyor. Ekonomik önlemler alınmazsa, TOKİ ödemeleri, vergi ödemeleri ve cari dönemin ödeme vergileri birikmiş durumda. Yani biz Van’daki esnaf, hem eski borçlarını ödeyecek, hem de bundan sonra doğacak bütün borçlarını ödeyeceğiz. Şimdi bütün bunları üst üste koyduğumuz zaman ciddi bir kar olmazsa esnafın bunu ödeme şansı yok. Biz zaten vergi terkini isterken bunları göz önünde bulundurmuştuk. Yani 5 buçuk yıl biriken vergi borcunun ekonomik sıkıntının yaşandığı bir döneme denk gelmesi bu vergilerin ödenemez durumunu ortaya çıkaracaktır.”
‘VAN ESNAFI ÇOK CİDDİ SIKINTILAR YAŞAYACAK’
17 Ağustos 1999 yılında Sakarya’da meydana gelen depremde o bölgelerdeki tüccar ve esnafına ‘varlıkların yüzde 10’nu kaybetme’ şartı getirilerek vergi terkini yapıldığını hatırlatan Şahin, “Van’a baktığımızda yaşanan 2 büyük depremden sonra da sürekli artçı depremler meydana geliyordu. Yani bırakın o tespiti yapmayı kimse Van’da kalmadı. Çünkü her gün yüzlerce deprem oluyordu. Bu nedenle insanlar kenti terk etmişti. Bu tespitlerin bir kısmını ticaret odası yapmıştı. Ama hiçbiri uygulanmadı. Yani ‘Van’da insanlar varlıkların yüzde 5’ni kaybeden esnaf ve tüccarlar için vergi terkini yapılsın’ denilebilirdi. O zaman da esnafın nasıl zarara uğradığını onların önüne koyardık. Çünkü bir kısım esnafın bilgileri elimizde vardı. Ama bunların hiçbiri yapılmadan, vergi borçlarının ödenmesi ertelendi ve uzatıldı. Yani vergi borçlarının 5,5 yıl uzatılması bizim tercihimiz değildi. Çünkü bu erteleme kente herhangi bir değer katmadı. Dolayısıyla vergi ödemeleri noktasında Van tüccar ve esnafı çok ciddi sıkıntılar yaşayacak. Taksit ödeme noktasında mutlaka sıkıntılar çıkacağını düşünüyorum. Van, vergi borçları sıralamasında da 81 il içerisinde ilk sırada yer alıyor. Tabi vergi terkini gelmediği için esnaf ve tüccarlarımız bir hayal kırıklığına uğradı” ifadelerini kullandı.
Kaynak: http://www.haberercis.com