Aç kapıyı haber var,
Ötenin ötesinden.
Dudaklarda şarkılar,
Kurtuluş bestesinden.
Biz geldik, bilen bilsin.
Gönül gönül girilsin.
İnsanlar devşirilsin,
Sonsuzluk destesinden.
Necip Fazıl Kısakürek
A) BİÇİMSEL ÖZELLİKLERİ
Şiirin Nazım Birimi: Dörtlük
Şiirin Birim Sayısı: İki dörtlükten oluşmuştur.
Şiirin Uyak Düzeni: abab cccb ( Koşma tipi uyak)
Şiirin Ölçüsü: 7’li hece ölçüsü kullanılmıştır.
Şiirin Ahenk Unsurları: Kafiye ve redif kullanılmıştır.
Şiirdeki Kafiye ve Redifler:
Ötesinde bestesinde: “sinde” redif, “te” tam kafiye
Girilsin devşirilsin: “ilsin” redif
Devşirilsin Girilsin: “ir” tam kafiye
Şiirdeki Söz Sanatları:
İkileme: “Gönül gönül” ifadesi ile ikileme yapılmıştır.
Tenasüp: “Şarkılar” ve “bestesinden” kelimeleri arasında tenasüp sanatı vardır.
Aliterasyon: “s, ş, l, g, t” ünsüzlerinin tekrarı ile aliterasyon yapılmıştır.
Asonans: “a, ı, ö, ü” ünlerinin tekrarı ile asonans yapılmıştır.
İstiare: “Aç kapıyı” ifadesi ile Kur’an-ı Kerim’den bahsedildiği için istiare sanatı vardır.
Ulama: “Ötenin ötesinde” derken ulama vardır.
Şiirdeki Ses Olayları:
Şiirde ses olayı olarak sadece kaynaştırma ( y,ş,s,n) sesi bulunmaktadır.
Aç kapıyı: “y”
Bestesinden: “s” ve “n”
Ötenin ötesinde: “n” ve “s”
Destesinden: “s” ve “n”
B) İÇERİK YÖNÜNDEN İNCELENMESİ
Şiirin Teması: Sonsuzluk
Şiir ve Gelenek: Mistik, sezgici şiir geleneği vardır. Necip Fazıl, Cumhuriyet dönemi Türk şiirini “mistik” şairidir.
Şiir ve Şair: Metafizik, öte dünya, mistisizm vb. konularıbaşarıyla işleyen Necip Fazıl bu şiirinde de kendi zihniyetini ustalıkla işlemiştir.
Şiirin Üslup Özellikleri: Şiirin “sehl-i mümteni” bir havası vardır. Kolay okunan ve kolay algılanılacak bir eser gibidir. Lakin anlamı kapalı ve soyut bir şiirdir. Az sözle çok şey aktardığı için özlülük ilkesi hakimdir. Yalın ve sade bir yapıdadır.
Şiirin Metin ve Zihniyeti: Necip Fazıl Kısakürek 1934 yılına kadar; kendini arayan, asla tatmin olmayan ve sürekli bir arayış halinde olan bir insanı eserlerinde ele alırdı.1934 yılından itibaren fikir ve maneviyat noktasında büyük bir değişiklik yaşamıştır. Tasavvufi anlayış ve dini kaygılar öne çıkmaktadır artık eserlerinde. Aç Kapıyı şiiri 1934 sonrasına ait bir eser olduğu için yazarın zihniyeti ile uyumlu bir yapıttır.
Aç Kapıyı Şiiri Anlam Açıklaması:
Aç kapıyı haber var,
Ötenin ötesinden.
Dudaklarda şarkılar,
Kurtuluş bestesinden.
Bu dörtlükte yazar, kapı ifadesi ile aslında Kuran-ı Kerim’i kasteder. Kapıyı aç haber var ötelerden yani Hz. Allah’tan insanlara haber var. Bu haber ki bir kurtuluş bestesidir. Bu haber insanların dillerinde pelesenk olsun, yani insanlar Kuran-ı Kerim’i okusun, dudaklardan düşmeyen şarkı misali ağızlarından düşürülmesin. İnsanlar bilsin ki sonsuz, yegânevarlık olan Hz. Allah’ın kelamı bizlere bir müjdedir, selametimize ve akıbetimize açılan eşsiz bir kapıdır.
Biz geldik, bilen bilsin.
Gönül gönül girilsin.
İnsanlar devşirilsin,
Sonsuzluk destesinden.
Bu kısımda yazar artık kurtuluş bestesinin yayılması ve çoğalmasından bahseder. Biz bu müjdeyi dağıtmak için geldik, der. Haydi bu müjde artık gönül gönül dolaşsın. Herkese tüm insanlara ulaşsın. Bu müjde ile insanlar devşirilsin, bir araya gelsin. Bu besteyi söyleyen insanlar, özdeş türden bir araya getirilmiş varlıklardır. İman eden insanlar sonsuz aleme, sonsuzluk kapısından bu müjde ile girerler. Orada bu müjdeye mazhar olanlar, aynı amaç doğrultusunda yaşamış ve sonsuzluk destesi oluşturmuş sonsuz varlıklardır artık. Ne mutlu o kapıdan girenlere.
Şiir ve Yorum: İnsanoğlu doğar, büyür ve ölür. Bu süre zarfında sayısız onlarca kapıdan girer ve çıkar. Bu kapılar içinde öyle bir kapı vardır ki o kapı sonsuzluk alemine açılır. O kapının anahtarı ise Yüce Yaratıcının bizlere kurtuluş müjdesi olarak gönderdiği Kur’an-ı Kerim’dir. Bu müjde yeryüzünde söylenen en değerli şarkı misalidir. Öyle bir şarkı ki bu tüm insanları birleştiren ve sonsuzluğa kavuşturan ilahî nağmeler ile dolu olan bir şarkı. Hz Allah bizleri bu şarkıyısöyleyen, bu müjdeyi dağıtan ve sonsuzluk kapısından girenleri çoğaltan nice elçiler eylesin. Tüm insanların bu ortak paydada buluşması ve sonsuzluk alemine birlik ve beraberlik ile ulaşması temennisiyle.
C) HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ HAKKINDA BİLGİLER
Necip Fazıl Kısakürek, 26 mayıs 1904'te İstanbul'da doğdu. Maraşlı bir ailenin tek çocuğu olan Fazıl'a 'Ahmet Necip' adı verildi. 1934 yılında bir Nakşî şeyhi olan Abdülhakîm Arvâsî ile tanıştı. 1941 yılında Fatma Neslihan Balaban ile evlendi. Bu evlilikten beş çocuğu oldu.
Çocukluk yılları büyükbabasının Çemberlitaş'taki konağında geçti. Zor bir çocukluk dönemi yaşadı. Kız kardeşi Sema'nın beş yaşında ölümünden sonra annesi vereme yakalanınca ailesi Heybeliada'ya taşındı.
Fazıl, Bahriye Mektebi'ndeki öğrencilik yılarında şiirle ilgilenmeye başladı. İstanbul'un işgali sırasında annesi ile birlikte Erzurum'daki dayısının yanına gitti. Fazıl, çok genç yaşta olan babasını kaybetti. 1921 yılında Darülfünûn'unEdebiyat Medresesi Felsefe Şubesi'ne girdi. 1925'te ilk şiir kitabı 'Örümcek Ağı', 1928 yılında ikinci şiir kitabı olan 'Kaldırımlar' yayımlandı. 'Ben ve Ötesi'nin yayınlanmasından sonra üne kavuştu.
1942 kışında askerde iken siyasi bir yazı kaleme alması nedeniyle mahkûm oldu ve ilk kez hapis cezası aldı. 1943 yılından itibaren 'Büyük Doğu' dergisini çıkarmaya başladı.
1949'da Büyük Doğu Cemiyeti'ni kurdu. Türkiye'nin çeşitli yerlerinde konferanslar verdi. Sık sık kapatılan ve toplatılan Büyük Doğu'nun çıkmadığı sürelerde günlük fıkra ve yazıları çeşitli gazetelerde yayınladı. 26 Mayıs 1980'de Türk Edebiyat Vakfı tarafından 'Şairler Sultanı' ve 1982 yılında yayınlanan 'Batı Tefekkürü ve İslâm Tasavvufu' isimli eseri münasebetiyle de 'Yılın Fikir ve Sanat Adamı' seçildi.
Fazıl 25 Mayıs 1983'te hayatını kaybetti. Eyüp Sultan Mezarlığı'na defnedildi.
ESERLERİ
ŞİİR: Örümcek Ağı (1925), Kaldırımlar (1928), Ben ve Ötesi (1932), Sonsuzluk Kervanı (1955), Çile (1962), Şiirlerim (1969)
ÖYKÜ VE ROMAN: Ruh Burkuntularından Hikayeler (1965), Aynadaki Yalan (1980), Kafa Kağıdı (1984)
TİYATRO: Tohum (1935), Bir Adam Yaratmak (1938), Künye (1940), Para (1942), Namı Diğer Parmaksız Salih (1949), Reis Bey (1964), Abdülhamit Han (1969)
MONOGRAFİ-MAKALE-FIKRA-HATIRA: Birkaç Hikâye Birkaç Tahlil (1933), Namık Kemal (1940), Çerçeve (1940), Son Devrin Din Mazlumları (1969), Hitabe (1975), İhtilal (1975), Yılanlı Kuyudan (1970), Hac (1973), Babıali (1975) İman ve İslam Atlası (1981)
Kaynakça:
Kısakürek, N. F. (2005), Çile, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Çebi, H. (1987), Bütün Yönleriyle Necip Fazıl Kısakürek’in Şiiri, Ankara: KTB Yayınları.
Narlı, M. (2007). Mekân ve Şiir, Ankara: Hece Yayınları.
Kaynak: Time Türk
